Qabriel Qarsiya Markes – Yalnız zəng etmək üçün gəlmişəm
Qabriel Qarsiya Markes
Yağışlı bir yaz günü Barselonaya tək səyahət edərkən Mariya de la Lus Servantesin kirayə götürdüyü avtomobil Moneqros çöllüyündə xarab oldu. İyirmi yeddi yaşlı gözəl və ciddi görkəmli bu meksikalı qadın illər öncə məşhur estrada artisti kimi də tanınırdı. O, kübar bir sehrbazla ailə qurmuş və indi Saraqosadakı valideynlərinə baş çəkdikdən sonra ərinin yanına qayıdırdı. Şıdırğı yağışda sürətlə şütüyən avtomobil və yük maşınlarına bir saat ümidsizcə əl etdikdən sonra köhnə bir avtobusun sürücüsü onun halına acıyıb götürdü. Ancaq xəbərdarlıq etdi ki, çox uzağa getməyəcək.
– Eybi yox – Mariya dedi – Mənə sadəcə zəng etmək üçün telefon lazımdır.
Bəlli ki, zəng etmək sadəcə ərini axşam saat yeddidən tez gələ bilməyəcəyi haqda xəbərdar etmək üçün lazım idi. Tələbə paltosunda və çimərlik ayaqqabısında iliklərinə qədər islanmış quşcığaza oxşayırdı. Başına gələn bu bədbəxtlikdən özünü elə itirmişdi ki, avtomobilin açarlarını da götürməyi unutmuşdu. Sürücünün yanındakı zabitəli ancaq üzündən şirinlik yağan bir qadın ona dəsmal və ədyal verib öz yanında əyləşməsi üçün kənara çəkildi. Yarıya qədər qurulandıqdan sonra Mariya oturdu, ədyala bürünüb siqaret yandırmağa çalışdı, amma kibrit yaş idi. Yanındakı xanım ona kibrit uzatdı və quru qalmış az saylı siqaretlərdən birini də ona verməyi xahiş etdi. Siqaret çəkərkən Mariya ürəyini boşaltmaq istəyini saxlaya bilmədi və onun səsi yağışın və ya avtobus mühərrikinin səsində daha çox eşidilirdi. Ancaq o biri qadın şəhadət barmağını dodaqlarına qoyaraq sözünü kəsdi:
– Onlar yatıblar – pıçıldadı.
Mariya başını çevirəndə gördü ki, avtobus yaşı bilinməyən, müxtəlif vəziyyətli, ondakı kimi ədyallara bürünmüş qadınlarla doludu. Onların sakitliyi Mariyaya da yoluxdu və oturacağı istiqamətinə çevrilib yağışın şırıltısına təslim oldu. Oyananda artıq gecə düşmüş, leysan isə buzlu gecə soyuğunda ərimişdi. Nə qədər yatdığı, dünyanın hansı yerində olduğu barədə heç bir fikri yox idi. Yanında oturmuş qadının vəziyyəti həyəcanlı görünürdü.
– Hardayıq? – Mariya ondan soruşdu.
Ardını oxuMeksika haqqında 15 maraqlı fakt
- Meksika dövlətinin rəsmi adı Meksika Birləşmiş Ştatlarıdır. 1821-ci ildə İspaniya İmperiyasından müstəqillik qazandıqdan
sonra ölkə Meksika İmperiyası adlandırılırdı. Belə ki, İspaniyanın fransız qoşunları tərəfindən işğalından sonra, bütün Latın Amerikası koloniyaları mərkəzə – Madriddə yaradılmış süni burbon hakimiyyətinə qarşı üsyan etmiş və nəticədə bir-bir müstəqillik əldə etmişlərdi. Meksikada isə dövlət idarə şəkli konstitusiyalı monarxiya olaraq qəbul edilmiş və azadlıq hərəkatının başçısı Aqustin de İturbide imperator elan edilmişdi. Lakin cəmi 3 il sonra imperator ölkədən qovulmuş və 1824-cü ildə ölkədə respublika elan edilmişdir. Parlamentin liberal və demokratik dəyərlərin yenicə icra edilməyə başladığı ABŞ-a olan simpatiyasına görə dövlət Meksika Birləşmiş Ştatları adlanmağa başladı.
- Meksika dövlət bayrağı 3 şaquli bərabər hissədən ibarətdir. Hissələr yaşıl, ağ və qırmızı olmaq üzrə 3 rəngdən ibarətdir. Yaşıl rəng azadlığı
, ağ rəng birliyi, qırmızı rəng isə milli qəhrəmanların qanını simvolizə edir. Bayrağın ortasında ölkənin ən önəmli simvollarından biri olan, Milli Gerb təsvir edilir. Əfsanəyə görə aztek tanrısı Huitzilepoçtli azteklərə – qədim meksikalılara kaktusun (nopal) üstündə ilan yeyən qartal gördükləri torpaqlarda yurd salmaları əmr edir. Meksika gerbindəki təsvir məhz həmin əfsanəyə söykənir.
- Bu günkü Meksika əhalisi bir çox qədim mədəniyyətlərin, o cümlədən olmeklər, zapoteklər, tolteklər, mayalar, azteklər və ispanların qarışığından əmələ gəlmişdir.
İspan Mətbuatında Azərbaycan (1880-1905)
Yəqin ki, Azərbaycanda keçən əsrlərdə baş verən hadisələrin mətbuatda necə əks olunması bir çoxlarımızı maraqlandırmaqdadır. Lakin, təəssüf ki, bir çox səbəblərdən, o dövrə aid yerli mətbuat nüsxələrini əldə etmək bir o qədər də asan deyil, hələ onları online formatda əldə etmək bəlkə də mümkünsüzdür.
Lakin, yaşı 300 ildən çox olan İspan Qəzet Nəşriyyatında arxivləri yayımlamaq o qədər də çətin deyil. İspaniyanın köklü ABC, La Vanguardia, el Pais kimi qəzetləri öz arxivlərini internetdən online olaraq yayımlamaqdadırlar. Hispaniya.com olaraq, bizlər də Azərbaycanı həmin qəzetlərin arxivlərindən axtarıb, sizlərə, öz dilimizdə təqdim edirik.
Hər qəzet öz arxivini müxtəlif illərdən etibarən yayımladığı üçün, yazımızın ilk hissəsində sadəcə “La Vanquardiya” və “ABC” qəzetlərinin arxivlərindən istifadə etmişik. Növbəti illərin xəbərlərində digər böyük qəzetlərin o cümlədən, İspaniya Milli Kitabxanasının arxiv materiallarından istifadə edəcəyik. Hər dövrə görə xəbər sıxlığı dəyişdiyindən, biz də müxtəlif periodlara və məlumatın önəminə görə xəbərləri toplayaraq, maraqlanan oxuyucularımız üçün dərc edəcəyik.
Ardını oxuŞamaxı Zəlzələsi İspan Mətbuatında (1902)
12 Mart 1902
“La Vanguardia” qəzeti, səh. 4-5, İspaniya
“La Vanquardiya” oxuyucularının bizdən öyrəndikləri Şamaxıdakı fəlakətin, hadisə barədə Tiflisdən yollanan ilkin xəbərlərdən daha da betər olduğu deyilir. Ən güclü fantaziya belə fəlakətin əsl mənzərəsini təsvir etməkdə aciz qalar.
Şamaxı bir neçə il öncəyə qədər vilayətin paytaxtı olmuş, Zaqafqaziyada yerləşən 30,000 əhalisi olan və Rusiyanın Avropadakı şəhərlərindən gələn köç sayəsində ildən ilə inkişaf edən bir şəhər idi.
Baş verən fəlakəti təsvir edə bilmək üçün Zaqafqaziyanın bu möhtəşəm məmləkətini tanımaq olduqca vacibdir.
Yerin geoloji qanunlarını bilənlər daha öncədən bildirmişdilər, amma nəticəsində müsəlman-tatar əhalinin qarşısıalınmaz həlakı, dövlət məmurlarının diqqətsizliyi də nəzərə alınmış olsa idi bu öngörümdə, bəlkə də önləm alınar, ən azından fəlakətin ölçüsü bu qədər olmazdı.
Kiçik Asiya ilə bənzərlikləri olan Zaqafqaziya klassik vulkanik hərəkətli bir bölgədir. Zəlzələsiz keçən bircə ili belə yoxdur. Bir neçə ay əvvəl Ermənistanın paytaxtı, Ərzurum da eyni səbəbdən uçquna məruz qalmış, ətraf kəndlər də zərər görmüşdü.
Ortasında Şamaxı kimi yerin olduğu belə bədbəxt bir ölkə daha təsəvvür etmək çətindir. Qayalıq və sıldırımlardan uzaq, neft mədənləri və Xəzər dənizindən Tiflisə gedən hər şeylə dolu Bakıdan sadəcə 90 km məsafədə yerləşən Şamaxıya ən yaxın dəmiryolu stansiyası Kürdəmir 50 km uzaqdadır.
Zaqafqaziyanın geoloji strukturunu 40 il araşdıran geoloq Abix1 deyirdi ki, Şamaxı Zaqafqaziyanın ən təhlükəli nöqtəsində yerləşir və əvvəl axır 1826-cı ildəki fəlakətdən daha güclüsü baş verəcək: “Ya bu şəhəri tərk etməli, ya da güclü sarsıntılara dözə biləcək binalarla yenidən inşa etmək lazımdır.”
Ardını oxuAzərbaycan dili və xarici dillər arasında transliterasiya problemi
Siyasi və iqtisadi cəhəttən güclü olan, elmə və ədəbiyyata praktiki olarak önəm verən cəmiyyətlərin dili də həmin ölçüdə inkişaf edir, güclü olur, digər dillərə qarşı dominantlıq edir, hətta digər dilləri də təsiri altına ala bilir.
Azərbaycan dili digər oğuz dillərindən coğrafi və siyasi səbəblərdən ayrıldıqca, müstəqilləşdikcə, danışıldığı bölgələrdəki rejimlərin zəifliyi ucbatından yenilmişlərin dili olmaqdan qurtula bilməmişdir.
Saray dili, digər ifadə ilə rəsmi dil ola bilməyən Azərbaycan dili daima digər dillərin kölgəsində qalmışdır. Bu səbəbdən də istər tarixi, istər elmi araşdırmalarda qaynaq dil olma özəlliyi yox dərəcəsindədir.
Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Azərbaycan dilinə verilən önəm artmışsa da, digər dillərlə münasibət rus dili vasitəsi ilə mümkün olmuşdur. Bu məsələdə, sadəcə klassik səbəblərdən, ərəb və fars dillərini çıxmaq lazımdır.
Əsasən qərb dilləri ilə əlaqələrdə isə rus dilinin həm vasitəçi həm təyin edici olması isə hələ də özünü göstərməkdədir. Xüsusi ilə toponimlərdə, həmçinin özəl adlarda həm Azərbaycan dilindən digər dillərə, həm digər qərb dillərindən Azərbaycan dilinə olan mətnlərdə adların transliterasiyası hələ də rus dilinin diktəsi ilə yazılmaqdadır.
Buna misal olaraq:
Ardını oxuCatar e Azerbaijão
«Os dois países são exemplos de formas de investimento em esportes e turismo, além de importantes oportunidades para clubes de futebol que possuem uma visibilidade conseguir captar recursos internacionais.»
João Xavier Ricardo Zimmer
Diplomado do Centro Universitário Vila Velha
Coordinador de Hispaniya.com no Brasil
Esporte como forma de divulgação nacional: os casos de Catar e Azerbaijão
Nos últimos anos, alguns países passaram a ter taxas de crescimentos altíssimas, principalmente devido a alta do petróleo e por possuírem importantes reservas desse recurso, e passaram a investir no esporte com dois principais interesses: a divulgação direta do país e o aumento do turismo.
O Catar é um desses lugares. Península localizada no golfo pérsico é o país com o maior PIB per capita do mundo1, graças a enorme reserva de petróleo e gás e pequena população. E através do governo e de fundos mantidos por ele, investe-se no esporte.
Ardını oxuRelato de um sonho – João Ricardo Xavier
«Mais importante do que qualquer monumento histórico, avanços tecnológicos e uma crescente infraestrutura, o que eu levo dessa viagem é a hospitalidade do povo azeri, a amizade e o companheirismo»
João Ricardo Zimmer Xavier
Diplomado do Centro Universitário Vila Velha
Coordinador de Hispaniya.com no Brasil
Antes de falar sobre essa incrível viagem é importante ressaltar os antecedentes e a importância que ela teve para mim: Estudo a quatro anos sobre o conflito do Nagorno Karabakh, e me tornei uma pessoa interessadíssima na cultura, musica e história desse país, desde as poesias, passando pelos esportes e lógico o meu concurso de música favorito, o qual o Azerbaijão é uma potência, o Eurovision; sendo assim esse concurso de redação surgiu como uma oportunidade ímpar na minha vida.
Depois de dias de espera com muita ansiedade, chegou o grande dia. No aeroporto, o encontro com as pessoas que iriam viajar comigo, e desde o primeiro momento foi muito divertido, todos animados e não sabendo muito que estaria por vir.
Depois e um voo cansativo, mas tranquilo, chegamos na madrugada em Baku, resolvido os trâmites do visto, encontramos Rashad, Kamran e Fazil que já no deram os primeiros sinais da notável hospitalidade do país.
Na chegada ao hotel o primeiro deslumbre: todos impressionados com a estrutura cinco estrelas do Marriott Absheron, e logo depois de um descanso tínhamos um dia livre, que foi importante para conhecer melhor grande parte da delegação brasileira e fazer uma caminhada que significava muito pra mim com três outros brasileiros: Ana, Isadora e Bernardo; até as proximidades do Crystal Hall, que infelizmente estava fechado,. Mas essas pessoas que acabaram caminhando comigo, fizeram parte desse momento significativo para mim, pois eu estava no lugar que por anos queria ir.
Ardını oxuİspan Pilotlar Azərbaycanda
Durante la guerra civil española, más de 500 pilotos españoles llegaron a Azerbaiyán, a la ciudad Ganyá, para hacer formación en la escuela militar №20 de pilotos, según el pacto entre la USSR y la República Española. Aunque la mayoría de ellos regresaron a España, más de 50 pilotos españoles quedaron aquí y lucharon contra el fascismo. Varios de ellos, participaron a la defensa de los pozos petróleos de Bakú, Azerbaiyán.
Əfqan Xəlilli (Afgan Khalilli)
khalilli@hispaniya.com
Bir növ 2-ci Dünya Müharibəsinin hazırlıq məşğələsi olaraq qəbul edilən, İspaniya Vətəndaş Müharibəsində, Almaniya və İtaliya monarxist-mühafizəkar-milliyyətçi cəbhəni müdafiə edərkən, SSRİ, Meksika, və qismən dəFransa respublikaçıların tərəfində idi. Bundan başqa on minlərlə könüllü 2-ci İspan Respublikasını qorumaq üçün səfərbər olmuş, döyüşlərdə fəal iştirak etmişdir.
1-ci Dünya Müharibəsində, mövcud təyyarələrin manevr qabiliyyətləri, texniki imkanları məhdud olduğundan, döyüşlərdə hava hücumları da həlledici olmamışdır. Lakin, havadan hücumun əhəmiyyəti hərbi ekspertlərin diqqətini çəkdiyindən, dövrün güclü ölkələri, mühəndis araşdırmarı ilə texnolojik imkanları artırmaq üçün lazımı fəaliyyətə başlamışdılar.
Almaniyanın, Hitler iqtidarında hərb sənayəsinə ayırdığı diqqət, hava qüvvələrindən də yan keçmir. Qısa zamanda təkmilləşən hərbi hava qüvvələri üçün İspaniya Vətəndaş Müharibəsi isə əla arena idi. Bu arenada, əvvəlki dünya müharibəsindən əliboş çıxmış güc mərkəzləri məşqə çıxacaqdılar.
Ardını oxuVakansiya
Hispaniya.com aşağıdakı özəlliklərdəki şəxslər üçün vakansiya elan edir:
İspan, portuqal, ingilis dillərindən ən az ikisini bilən ana dili Azərbaycan və ya rus dili olan, ali təhsilli və ya tələbə, uşaq və yeniyetmələrlə yaxşı münasibət qurmağı bacaran, Azərbaycan dili və tarixi haqqında yetərli bilgiyə malik, Bakı və Azərbaycanın digər bölgələrinə ekskursiya edə biləcək, səyahət problemi olmayan, təşkilatçılıq qabiliyyəti olub, ünsiyyətcil və özünə güvənən gülərüzlü gənc qız və oğlanları işə dəvət edir.
Öz CV-lərinizi cv@hispaniya.com adresinə vəsiqəlik foto ilə birlikdə göndərərək komandamıza qoşula bilərsiniz.
İş detalları barədə müsahibəmizdə məlumat alacaqsınız.
Hispaniya.com
Ardını oxuŞənbə Günü Oğrusu – Qabriel Qarsiya Markes
Yalnız həftə sonlarında oğurluq edən Hüqo yenə də şənbə gecəsi bir evə girdi. Təxminən 30 yaşlarında olan və xroniki yuxusuzluqdan əziyyət çəkən gözəl ev sahibəsi Anna onu cinayət başında yaxaladı. Oğrunun tapança ilə hədə-qorxu gəlməsindən qorxan qadın bütün daş-qaşını, qiymətli əşyalarını ona verdi, ancaq xahiş etdi ki, 3 yaşlı qızı Pauliyə yaxınlaşmasın. Şübhəsiz, qız onu görürdü, oğru isə sehrbaz hiylələri göstərməklə onu ələ almağa çalışırdı. Hüqo düşündü: “Əgər burda hər şey yaxşıdırsa, niyə belə tez gedim ki?” Bütün həftə sonunu qala və vəziyyətdən tam şəkildə zövq ala bilərdi, çünki qadının əri işgüzar səfəri ilə bağlı olaraq bazar günü gecə gələcəkdi (bunu onları izlədiyinə görə bilirdi). Oğru bu barədə çox fikirləşmədi: ev sahibinin şalvarını geyindi və Annadan xahiş etdi ki, onun üçün nəsə bişirsin, anbardan şərab gətirsin və şam etmək üçün yaxşı bir mahnı qoysun, çünki musiqisiz yaşamaq mümkün deyil.
Pauliyə görə narahat olan Anna şam yeməyini hazırlaya-hazırlaya bu hərifi evdən çıxarmaq barədə fikirləşirdi. Ancaq əlindən heç nə gəlmirdi, çünki Hüqo telefon xətlərini kəsmişdi, ev isə uzaqda yerləşirdi. Gecənin bir aləmi, heç kim də gedib-gəlmir. Anna qərara gəldi ki,
Ardını oxu
